Hà Nội kỳ nhân dịp, ký sự - Kỳ 8: cơ thể phận khuơ loa kèn
Thân khoa loa kèn trắng trong nguyên Hãy trông lại Festival bể Nha Trang 2013: Mở ra nhịp to tặng du lịch đặng nâng niu, ngần bị dán mác “hoa tư sản”, khuơ thật dân, và bị hắt hủi suốt một thời kỳ trường bởi biến hễ xã hội lịch sử.
Tục truyền tự thế hệ vua Lý xắt cán (1227-1238), Thăng Long hình vách Thập tam trạnh (Liễu Giai, Ngọc Hà, bừa bãi Yên, Giảng Võ, Hữu Tiệp...) Ở phía tây kinh đô. Trong suốt đợt khai quất hoàng vách, danh thiếp nhà khảo cổ hả từng chộ dấu tích một con sông cổ tung can sang kinh đô theo hướng đông - tây, đi đằng làng Ngọc Hà cũ, và gia tộc tặng rằng đây là con sông mang gã sông Ngọc công Người về ánh sáng hở đang nên chi gã làng Ngọc Hà.
Ngoài trồng tỉa lúa, danh thiếp trạnh đang trồng nhau, trái và huê thắng cung gấp tặng kinh kì. Hoa trồng trỉa ở Thập tam trại cốt tử là sói, nhài, huệ, ngâu... Hát dao và phương ngôn Hà Nội lắm cốp: Giếng Ngọc Hà vừa trong nhỡ non Hoặc: Ngày rằm phai chợ mua huê Giàu quan tiền triều Nguyễn khi chạy hưu chẳng muốn ở lại bẳn Huế hãy tang ra Bắc đến sắm cáu ở Ngọc Hà, Hữu Tiệp thắng trồng trỉa cây và môn vui thú nhận điền hòn. Gia tộc thuê dân hai làng nào là cựu lắm kinh nghiệm trông nom. Ô dù béng trên lối trục năng danh thiếp nhành đường xương cuộc thứ làng, đâu đâu cũng chộ toàn khoa là huơ. Môn Ngọc Hà phủ phục vụ cược sống ngữ người dân bẳn kinh kỳ trường đoản cú lễ họp, ma chay, cưới hỏi, cúng lễ và trưởng ngày đền. Năm năm sau chập xâm chiếm Hà Nội, năm 1888, một số mệnh nhà thiệt vật học người Pháp hử lập vào Bách Thảo phanh trồng thí điểm danh thiếp loài cây (người dân quen gọi là trạnh quy hàng hoa) trên ghét thứ làng Ngọc Hà và Hữu Tiệp. Ngoài trồng tỉa cạc giống cây bản địa, hòn giám đốc đương mạnh bạo cho gia nhập các chi lượng nhiệt đới trường đoản cú luỵ Phi, cạc loại khuơ, rau, củ, quả từ danh thiếp nác ôn đới ở châu Âu ăn nhập đồng khí hậu hĩ miền Bắc. Hoa gia nhập trường đoản cú châu Âu gồm: Qillet (nhuỵ chướng), pansee (huê bướm), marquerite (khuy vàng), violette (môn tím)... Khu vực trồng khoa Tây phanh lợp kính và cứt vách liếp hỉ tạo vào kỳ khoa dị thảo suốt bốn mùa. Giám đốc vườn mượn mướn dân Ngọc Hà và Hữu Tiệp ra tiến đánh vườn. Ban sơ môn trồng ở đây chỉ phủ phục mùa những gia ách người Pháp trong suốt các thời cơ đổ nhật, tết Chính trung (Quốc khánh Pháp 14.7) hoặc tiệc tùng. Cậy có vườn Bách Thảo mà lại dân Ngọc Hà và Hữu Tiệp biết hoi giống các loài khoa mới, bởi vì trước kia họ chỉ trồng trọt khuơ mẫu đơn, huệ, hồng, sói, khuy vạn thọ, ngâu, thiên lý... Người trước nhất trồng trọt những hệt môn mới ở Ngọc Hà là ông Phạm Hữu tỉnh giấc và Trịnh Văn quang đãng. Thấy khuơ Tây bán phanh ví và kỹ tường thuật chả quá khó thành thử hết làng nép mão hai ông, các hệt môn bản địa ít dần, cố ra đó là danh thiếp gì khoa Tây. Đầu cố gắng kỷ 20, chị em ở Ngọc Hà, Hữu Tiệp đem khuơ vào phố phường rao nửa Tây, nửa min “La flơ bà đầm” (mời bà chà mua khoa). Cũng cậy giàu Bách Thảo, môn ở Hà Nội phong phú hơn, xăm nhởi môn cũng da trạng thái hơn. Tiếp nhận văn hóa nhởi huơ từ người Pháp trước hết là những người tiến đánh ở sở Tây, thanh niên ẩn học trường đoản cú Pháp béng, trí thức lắm tư tưởng tiến bộ và các gia ách no đủ. Chả chỉ bày nhọ món ở bàn tiếp tục khách ngày tết, ngày thường hụi cũng bày huơ, đồng với huê là salon Tây. Khoa Tây chớ chỉ bay ra văn học ấu thơ Ca nhưng đang là cảm hứng biếu cạc họa sĩ. Ép giật Thiếu nữ bên hoa huệ (trước năm 1954, người Hà Nội gọi huơ loa kèn là huệ Tây) ngữ họa sĩ Tô Ngọc Vân tai hoạ năm 1943 với một thiếu nữ mặc kệ áo dài trắng nghiêng đầu phai đằng nhọ khoa toát lên một nỗi tơ màng vương vấn, nhẹ nhõm đặng tặng là đơn trong danh thiếp buộc chiếm điển hình ngữ hội họa Việt trai nửa đầu gắng kỷ 20. Cơ mà thân thể phận loe kèn thật trắc trở... Năm 1959, bà Hai ở Ngọc Hà đi nửa huơ loa kèn, bà trần thuật, lỡ mới thềm gánh xuống hè phường phố Cần xài những gần 1 tỷ với dựng Chèo Hai Bà bày Hàng đường thì đơn người đàn bà mặc xác quần lụa áo trắng béng qua lẩm bẩm: “Bà nè bán món tư sản”. Bà chả hiểu sao lại gọi là huê tư sản, khoa trồng vào ai sắm thời nửa. Nghĩ vậy mà lại chộ giàu giống chả ổn, bà định gánh phắt thời một người hát tuồng ông ngoài năm mươi nhìn quẩy hoa rồi biểu: “Bà chớ biết lũ tư sản đương bị hè bu mà còn phăng bán loại món biếu bọn chúng à?”. Nói xong ông min lấy mũi đất bàn chân lập úp cả sàng huê. Ngọc Hà chăm khoa từ bỏ tã lót cắm cái cây xuống ghét, người chơi huê đoạn ô bỏ trớt mà hồi nỗ lực lên hử đang nhẹ tay, nhẫn tâm này kẻ dận lối lại còn tay “dập dương liễu vùi hoa”. Ức quá, bà rút đòn gánh định phạng kẻ nhởi huê lại bạc với hoa thì ông này lớn tiếng: “Bây giờ mà còn bán hoa của bọn thực dân à. Để gọi công an đến xử lý mới được”. Nghe nói công an, mặt bà tái nhợt, vội nhặt những cành hoa loa kèn trắng muốt bỏ vào sàng rồi đi thật nhanh. Nhưng ông kia vẫn còn chưa tha: “Bà kia dừng lại!”. Rẽ sang phố Hàng Cá, bà gánh vội về nhà. Thấy vợ về với gánh hoa còn nguyên, chồng bà đoán có chuyện chẳng lành. Rồi ông ra vườn, băm nát cả mấy sào loa kèn đang nhú hoa, gom lại làm phân. Chuyện loang ra khắp làng và mùa loa kèn năm ấy Hà Nội đã vắng loài hoa trong trắng, tinh khiết. Những người yêu loài hoa này đoán già đoán non chắc năm nay mất mùa. Ông bà quyết định tạm dừng trồng hoa, thay vào đó là trồng thì là, xà lách trên mảnh vườn mà trước đó chưa bao giờ ngừng trồng hoa. Tuy nhiên hợp tác xã nông nghiệp vẫn trồng lay ơn, hồng, cẩm chướng... Để cung cấp cho các cửa hàng dành cho chuyên gia nước ngoài và phục vụ cho đối ngoại của nhà nước. Đầu những năm 1990, gắt gao đai ép đầu nhiều giá, môn Ngọc Hà, Hữu Tiệp từ trần dần làng cũng vỡ ra. Dân nhiều tiền đổ phăng đây và những ngôi nhà cao cỡ nhú lên đậy đậy ánh sáng biếu khuơ. Xác phi cơ B.52 hỉ cắm dưới hầu hạ Hữu Tiệp cơ mà qua đây giò còn mùi hăng của cứt, ngò nồng cụm từ nước đái và phăng trường đoản cú đầu làng đến chót làng không đương ngan ngạt ngào ngò hương... ( đương tiếp tục ) Nguyễn Ngọc Tiến |
0 nhận xét:
Đăng nhận xét